U kunt een kind erkennen als u niet de juridische ouder van het kind bent. Het kan alleen als u niet getrouwd bent of geen geregistreerd partnerschap heeft met de moeder. Een stiefouder kan een kind erkennen als alleen de partner ouderlijk gezag heeft over het kind.
Indien ouders zijn getrouwd, wordt de vader automatisch de juridische vader als een kind binnen het huwelijk wordt geboren. Dit geldt ook voor geregistreerde partners. Bij ongehuwde stellen die een kind krijgen, wordt de biologisch vader van het kind volgens de wet niet automatisch juridisch vader van het kind.
Om juridisch vader te worden zal de vader het kind moeten erkennen. Dit is eenvoudig te regelen door voor of na de geboorte van het kind met schriftelijke toestemming van de moeder het kind te erkennen bij de burgerlijke stand van een gemeente in Nederland. Ook kan het kind bij de erkenning de geslachtsnaam van de vader krijgen als de moeder daarmee akkoord is.
Weigert de moeder mee te werken aan de erkenning van een kind, dan kan de biologisch vader aan de rechter om vervangende toestemming erkenning vragen. Voordat de rechter een beslissing neemt wordt door de rechter een bijzonder curator benoemd. Deze bijzondere curator is de advocaat van het betreffende kind en adviseert de rechter of de erkenning in het belang van het kind is.
Als de rechtbank vervangende toestemming voor erkenning verleent staat de weg open voor het vragen van het gezamenlijk gezag. Als het kind wordt erkend kan de moeder vragen om een financiële bijdrage voor de verzorging en opvoeding van een kind, als de vader nog niet (voldoende) bijdraagt.
