Ongehuwd samenwonen: hoe kunnen we u begeleiden bij Simmelink Advocaten?

Steeds meer stellen kiezen ervoor om niet te trouwen. Ze gaan samenwonen, krijgen in sommige gevallen kinderen en bouwen veelal samen vermogen op. Gaan deze ongehuwd samenwonenden uit elkaar, dan blijken ze veel moeite te hebben met de afwikkeling daarvan. De regels die gelden bij een scheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap zijn over het algemeen niet van toepassing op ongehuwde ex-partners. Voor hen geldt minder wettelijke bescherming. Wat wel voor hen geldt en hoe zij het beste uit elkaar kunnen gaan, leest u hier.

Waar mogen wij u mee helpen?

Bent u niet getrouwd en heeft u geen geregistreerd partnerschap, maar woonden uw ex-partner en u samen en gaat u uit elkaar? Dan geven we u op deze pagina antwoord op de meeste van uw vragen. Heeft u naar aanleiding van deze informatie nog meer vragen, of kunt u advies of bijstand gebruiken bij de juridische afwikkeling van uw relatie? Neem dan gerust contact met ons op.

Onze advocaten hebben meer dan 15 jaar ervaring in het Nederlandse en internationale familierecht en helpen u graag. Zij kunnen u vertellen waar u aan toe bent, zowel juridisch als fiscaal. Zo komt u niet voor verrassingen te staan en kunt u de beëindiging van het samenwonen op een goede manier afsluiten.

Hoe gaat u uit elkaar als u samenwoont?

Gaan uw ex-partner en u uit elkaar? Dan zult u veel moeten regelen en afspraken met elkaar moeten maken. U heeft samen in een huis gewoond, gezamenlijke spullen gekocht, vermogen opgebouwd en mogelijk kinderen gekregen. Bent u niet getrouwd of geregistreerd partner en woont u enkel samen? Dan hangt het proces van uit elkaar gaan af van uw situatie:

• U heeft wel of geen samenlevingscontract
• U heeft wel geen kinderen
• U heeft wel of geen gezamenlijke woning

Uit elkaar gaan en een samenlevingscontract

In een samenlevingsovereenkomst heeft u afspraken met uw ex-partner gemaakt over de verdeling van uw goederen en vermogen, de zorg voor eventuele kinderen, de bijkomende kosten en een eventuele partneralimentatie. Deze afspraken zijn leidend voor de stappen die u moet zetten.

Heeft u geen samenlevingsovereenkomst of zijn bepaalde afspraken hierin niet meegenomen, dan moeten u daar nog over beslissen. Omdat u niet gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft, zijn hier weinig wettelijke verplichtingen aan verbonden. U kunt dus zelf afspraken maken over hoe u uit elkaar gaat, hoe uw vermogen wordt verdeeld en wat er met uw huur- of koopwoning gaat gebeuren. Als u kinderen heeft zijn er wettelijke verplichtingen waar u aan moet voldoen. Deze verplichtingen leest u verderop.

Hoewel u de afspraken zelf kunt maken, adviseren wij u om een mediator te betrekken bij dit proces. Deze mediator zal u begeleiden in het gesprek en het maken van afspraken. Het helpt u om beslissingen te nemen waar u beiden tevreden mee bent. Dit verhoogt de kans dat u uw relatie op een goede manier kunt beëindigen.

Natuurlijk bestaat de mogelijkheid dat u het ergens niet over eens wordt, zelfs wanneer u een mediator om hulp vraagt. In dat geval kunt u ieder een eigen advocaat om hulp vragen en/of de rechter vragen om een uitspraak te doen.

Uit elkaar gaan met kinderen

Hebben uw toekomstige ex-partner en u kinderen die jonger zijn dan 18 jaar en heeft u het gezamenlijk gezag? Dan heeft u als u uit elkaar gaat enkele wettelijke verplichtingen. Zo heeft u de verplichting een ouderschapsplan op te stellen en is er een recht op kinderalimentatie.

In het ouderschapsplan neemt u afspraken op die betrekking hebben op de kinderen. Zo legt u erin vast of u al dan niet het (gezamenlijk) gezag over de kinderen heeft, bij wie de kinderen gaan wonen, hoe de omgang met de andere ouder zal verlopen, hoe u de informatie- en consultatieregeling vormgeeft en hoe u eventuele kinderalimentatie regelt.

Net als na een scheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap zal er ook bij ongehuwd samenwonenden sprake zijn van kinderalimentatie als er kinderen jonger dan 21 jaar oud zijn. Voor kinderen die (grotendeels) bij één ouder gaan wonen zal de andere ouder in veel gevallen een financiële bijdrage moeten leveren aan de verzorgende ouder.

Lees meer over het recht op, de hoogte van en het regelen van kinderalimentatie.

U bent wettelijk verplicht om een ouderschapsplan op te stellen, maar omdat u niet getrouwd of geregistreerd partner bent geweest, hoeft u het ouderschapsplan niet aan de rechter voor te leggen. U mag de afspraken samen maken. Het wordt wel aangeraden om hierbij een mediator in te schakelen. De mediator kan u begeleiden in het maken van de afspraken, zodat u niets vergeet en alles voor beide partijen goed wordt geregeld. Heeft u samen het gezag en u komt er niet uit bij het nemen van een beslissing over bijvoorbeeld de schoolkeuze? Dan zal de rechter hierover een beslissing moeten nemen. Om hierover een beslissing te krijgen zult u eerst een ouderschapsplan aan de rechter moeten verstrekken.

Uit elkaar gaan en de gezamenlijke woning

Als u samen een koopwoning heeft, zult u samen moeten bepalen wat er met de woning gaat gebeuren. Is de woning van u samen? Dan beslist u dat samen. Het is mogelijk dat hierover specifieke afspraken zijn gemaakt in het samenlevingscontract. In dat geval zullen deze afspraken opgevolgd moeten worden. Zijn er geen afspraken over gemaakt, dan moet u dat doen op het moment dat u uit elkaar gaat.

U kunt er allereerst voor kiezen om de woning te verkopen. In dat geval zult u de over- of onderwaarde ervan moeten verdelen. Het is van belang dat u hier goede afspraken over maakt en deze ook schriftelijk vastlegt.

Daarnaast is het mogelijk dat één van u in de woning blijft wonen. Wanneer dat het geval is, zal onderzocht moeten worden of de woning overwaarde heeft. Er is sprake van overwaarde als de waarde hoger is dan de hypotheek. De helft hiervan zal de partner die in de woning blijft wonen aan de vertrekkende partner moeten betalen. Als u in de woning blijft wonen, betekent dit dat u de hypotheek enkel op uw naam dient te krijgen. Daar moet u natuurlijk wel toestemming voor hebben van de hypotheekverstrekker. Het is daarom belangrijk om van tevoren bij de hypotheekverstrekker na te gaan of u dit kunt betalen en of u die toestemming krijgt.

Het wordt aangeraden om bij het maken van de afspraken over een gezamenlijke woning advies te vragen van een mediator of advocaat. U wilt er namelijk zeker van zijn dat de afspraken goed en eerlijk gemaakt worden en dat u hierbij niets vergeet. Daarnaast komt het regelmatig voor dat de ene partner meer vermogen heeft geïnvesteerd in de gemeenschappelijke woning dan de andere partner of dat er discussie ontstaat over te veel of te weinig betaalde kosten van de gemeenschappelijke huishouding. Om hier goed uit te komen, kan een mediator of advocaat u helpen.

Uit elkaar en een huurwoning

Gaan u en uw ex-partner uit elkaar en woonde u samen in een huurwoning? Dan geldt hierbij eveneens: afspraken in een eventueel samenlevingsovereenkomst zijn leidend. Heeft u geen samenlevingscontract of hierin geen afspraken vastgelegd over de huurwoning, dan moet u afspraken maken op het moment dat u uit elkaar gaat.

Een huurwoning kan op naam van één van de huurders of op beider naam staan. Ook kan de woning op één naam staan, terwijl de ander medehuurder is. Het hangt van uw situatie af wat de geldende rechten en plichten zijn:

• De huurwoning staat op uw naam: u heeft het recht om in de woning te blijven wonen. Uw toekomstige ex-partner heeft hier meestal geen recht op, maar de rechter kan de huurwoning toch aan hem/haar toewijzen als een kind bij die ouder gaat wonen. Het belang van het kind speelt dan een belangrijke, zo niet doorslaggevende rol.
• De huurwoning staat op uw naam en uw ex-partner is als medehuurder geaccepteerd: u heeft beiden het recht om in de woning te blijven wonen. Bent u er samen uit gekomen wie er blijft wonen, dan moet u dit in een aangetekende brief aan de verhuurder doorgeven. Daarbij stuurt u ook een brief mee waarin de vertrekkende huurder zijn of haar huurcontract opzegt. In dit geval mag de verhuurder dit niet weigeren.
• De huurwoning staat op uw beider namen: u heeft beiden het recht om in de woning te blijven wonen. U moet dan beslissen of één van u in de woning blijft wonen of dat u de huur opzegt. Heeft u samen besloten dat één van u in de woning blijft wonen, dan moet hiervoor toestemming worden gevraagd aan de verhuurder. Gaat de verhuurder daarmee akkoord, dan zal het oude huurcontract worden opgezegd en wordt er een nieuw contract afgesloten met degene die in de woning blijft wonen.

Lukt het u samen niet om afspraken te maken over wie in de huurwoning blijft wonen? Vraag dan de hulp van een advocaat [link naar nieuwe detailpagina] of mediator [link naar herschreven detailpagina]. Deze kunnen u begeleiden in het maken van afspraken. Komt u er alsnog niet uit of weigert u of uw ex-partner te vertrekken? Dan kunt u met een advocaat naar de rechter gaan. De rechter zal de belangen afwegen en een beslissing nemen over wie er in de woning mag blijven wonen. Hetgeen de rechter bepaalt moet in dat geval worden nagekomen.

Vermogen verdelen en uit elkaar gaan

Waarschijnlijk heeft u tijdens de relatie samen met uw partner vermogen opgebouwd. Misschien heeft u een gezamenlijke bankrekening en/of spaarrekening. Mogelijk is er ook gezamenlijke inboedel. Als u uit elkaar gaat, moet dit alles ook worden verdeeld. En wellicht zijn er schulden en/of een lopende lening. Dan zult u moeten afspreken wie welk gedeelte hiervan voor zijn/haar rekening neemt. De ander zal de degene die heeft betaald hiervoor moeten vergoeden.

Heeft u een samenlevingsovereenkomst? Dan staat daar waarschijnlijk in hoe u het tijdens de relatie opgebouwde vermogen zult gaan verdelen. Als er geen samenlevingscontract is of een bepaald onderwerp hier niet in is beschreven, zult u daarover moeten afspraken moeten maken op het moment dat u uit elkaar gaat.

Maak daarvoor eerst een lijst van het vermogen. Denk hierbij aan spaarrekeningen, aandelen, onroerend goed, de inboedel, maar ook schulden. Heeft u samen een auto? Dan komt die ook op de lijst te staan. Vervolgens gaat u het vermogen en de inboedel verdelen. Het streven is natuurlijk dat het zo wordt verdeeld dat u beiden ongeveer evenveel overhoudt onder aan de streep.

Omdat er geen wettelijke verplichtingen gelden, kunt u naar eigen inzicht een verdeling overeenkomen. Let daarbij wel op de fiscale consequenties op het moment dat een van u qua waarde veel meer krijgt dan de ander.

Het kan zijn dat uw ex-partner en u van inzicht verschillen en maar niet uit de verdeling komen. Een advocaat of mediator kan hierbij helpen. Hij of zij neemt geen beslissingen voor u, maar begeleidt u in het gesprek over mogelijke oplossingen. Komt u er alsnog niet uit? Dan zal de rechter om een beslissing moeten worden gevraagd. Bijstand van een advocaat is in dat geval noodzakelijk.

Partneralimentatie na uit elkaar gaan

In principe is er geen wettelijke verplichting om partneralimentatie te betalen aan uw ex-partner als u niet getrouwd bent geweest en geen geregistreerd partnerschap heeft gehad. Natuurlijk is het wel mogelijk dat u hierover afspraken heeft gemaakt in een samenlevingsovereenkomst. In dat geval gelden de afspraken uit deze overeenkomst.

Hulp en juridisch advies

Op deze pagina hebben wij al een aantal keer geadviseerd om hulp te vragen bij het maken van afspraken als uw aanstaande ex-partner en u uit elkaar gaan. Het kan u tijdens en na het proces rust geven als u wordt begeleid bij de keuzes of hier advies over krijgt. Een mediator of advocaat begeleidt de gesprekken van uw ex-partner en u, met als doel om deze op een goede manier te laten verlopen zodat beide tevreden bent met de gemaakte afspraken. Daarnaast kunt u, eventueel tijdens de bemiddeling, een advocaat om juridisch advies vragen, zodat u weet welke keuze u kunt maken. Hiermee voorkomt u dat u er achteraf achterkomt dat zaken niet goed geregeld zijn, bijvoorbeeld doordat ze te lang zijn uitgesteld of omdat het schriftelijk niet goed is vastgelegd.

Vaak wordt gedacht dat hulp van een advocaat ervoor zorgt dat het contact met uw ex-partner op scherp komt te staan. In de praktijk merken wij dat dit niet het geval is, juridisch advies zorgt juist voor meer duidelijkheid. Bij Advocatenkantoor Simmelink streven we ernaar dat u en uw aanstaande ex-partners ook na beëindiging van de relatie weer verder kunnen. Dat geldt helemaal als er kinderen bij betrokken zijn. Lukt dat niet, dan zal een rechter een beslissing moeten nemen. Ook hierin kan ons kantoor u bijstaan.